Elektriğin Tarihçesi

 
Elektriğin Tarihçesi Sunum Video.

ELEKTRİK TARİHİ

Elektriğin tarihi elektrostatik kavramıyla başlar. Bu kavram sürtünme benzeri etkilerle cisimlerin elektrik yükü kazanması olarak tanımlanabilir.
M.Ö 7.yy’da Miletoslu Thales elektrostatik olayını ilk gözlemleyen kişidir. (bir yüzeye sürülen sarı kehribar çeşitli cisimleri çekmiştir.) Yine eski Hititlilerin ısıtılmış bazı kristallerin sıcak külleri çektiĞİni keşfetmiş oldukları bilinmektedir.
Thales
Thales M.Ö 625-545
Aristoteles damla hastalığını tedavi etmek için torpil balığından yararlanmıştır.
İletken ve yalıtkan kelimelerinin doğuşu ise 16. yüzyılda olmuştur. Gilbert cam, kükürt gibi maddelerin elektriğe karşı gösterdiği tutumu idio-elektrik olarak tanımladı. Bu tanım günümüzde yalıtkan kavramına karşılık gelmektedir. Yine bu esnada ortaya atılan an elektrik kavramı iletkenleri belirtmekte kullanılan kelime oldu.
İlk kez bir elektrik kıvılcımı oluşturması Otto von Guericke sayesinde olmuştur. Guericke’nin kıvılcım olayını gözlemlemek için yaptığı alet ancak iki kişi yardımıyla çalıştırılabiliyordu. Bununla beraber guericke birbirine dokunan iki cisim arasında yük transferi olduğunu ortaya koyan kişidir.
1727’de Gray elektrik iletimi konusunda ilk deneyleri yaptı. Bu deneyler sonraları Du Fay doğruladı ve birçok cismin (insan vücudu da buna dahil) elektriklenebileceğini kanıtladı.
Charles Francois’du Fay artı (+) ve eksi (-) yüklerini bulan kişidir.
1745’de Pieter Van Musschenbroek, Leiden Şişesi ismini verdiği buluşuyla kıvılcım miktarını birhayli arttırmış, rahatlıkla görünür hale getirmiştir. Bu tarihlerde daha çok elektrik boşalması hakkında deneyler gerçekleştirilmiştir. Özellikle Papaz Nollet 180 kişilik birlikte elektriklenmesini sağlamış, bir deneyiyle dikkatleri üzerine çekmiştir.

Du Fay
Du Fay 1696-1739
Franklin
Franklin
1706 – 1790 yılları arasında yaşayan Benjamin Franklin sivri uçların elektrik iletimindeki etkisini keşfederek paratonerin keşfini sağlamıştır. Franklin 1752 yılında bir uçurtma ipinin ucuna bağladığı anahtar yardımıyla yaptığı deneyde yıldırımın bir elektrik boşalması olduğunu göstermiştir. Son derece tehlikeli olan bu deneyi daha sonra Avrupa’da denemek isteyen üç bilim insanı ölmüştür. Bu tarihten sonra Cavendish, Coulomp önemli çalışmalar yaptı.
Bu çalışmalar Faraday tarafından deneysel olarak kanıtlanmıştır.
Yakın tarihte Holtz Wimshurst, Van de Graaff(1935), Felici (1946) elektrostatiğin gelişmesinde önemli çalışmalar yapmıştır.

Musschenbroek
Faraday
Holtz’un Makinesi
Van De Graaff
Akan elektrik (elektrokinetik) alanındaki çalışmalar 1700’lü yıllarda başlamıştır. 1790’da galvani kurbağaların kaslarının elektrik sinyalleriyle hareket ettiğini gözlemlemiştir. Volta ve Galvani’nin bu konudaki tartışmaları 1800’de Volta’nın elektrokinetiğin doğumunu başlatan pilini icadıyla son bulmuştur. Volta 1801’de suyun ayrıştırılmasını(elektroliz) sağladı.
1827’de Ohm direnci tanımladı ve direnç, akım ve potansiyel fark arasındaki bağıntıyı kurdu(Ohm Kanunu) 1848’de Kirchhoff, elektrik devrelerinde akımın hangi esaslara göre dağıldığını gözlemledi. 1841’de Joule akımın devrede ısınmaya sebep olduğunu buldu. 1859’da Plante akümülatör kavramını ortaya attı. 1879’da Edison karbon flamanlı akkor lambayı yaptı. 1904 yılına kadar yapılan çalışmalar sonrasında flaman olarak en uygun maddenin tungsten belirlendi.
Elektrik alanındaki bilimsel gelişmeler bu tarihlerden sonra da ilerlemeye devam etmiştir.