Ayırıcı Açma Kapama İşlem Sırası Nasıldır ?
Ayırıcılar ile devreden akım geçerken, yani devrede yük var iken açma kapama işlemi
yapılmaz. Eğer yapılırsa ayırıcı ve ayırıcıyı açıp kapatan kişi zarar görür. Bu sebeple açma
kapama işlemi yapılırken ilk önce ayırıcı açılıp kapatılmaz. Kesici veya ayırıcılar ile yapılan
işlemler manevra olarak tanımlanır.
Açma kapama işlemi yapılırken şu işlem sırası takip edilir;
Ø İlk önce kesici açılır.
Ø Daha sonra kesicinin giriş ve çıkışındaki ayırıcılar açılır.
Ø Kapatılırken bu işlemin tersi olarak ilk önce ayırıcılar kapatılır.
Ø Daha sonra kesici kapatılarak devreye enerji verilir.
Ø Kesici yoksa alıcıların yükü devreden çıkarılır, sonra ayırıcı açılır.
Ayrıca, ayırıcı açma kapama işleminde şu hususlara dikkat edilmelidir;
Ø Kesicinin açık veya kapalı pozisyonu, güvenli bir konum göstergesi ile
tanımlanabilmelidir.
Ø Kesici mekanizması üzerindeki açık ya da kapalı konum bilgisinin, yardımcı
devre ile beslenen ışıklı (açık veya kapalı) konum bilgisi ile eşleştiği kontrol
edilmelidir.
Ø Ancak, kesicinin her üç küvetinin içindeki hareketli kontakların, itici
mekanizma ile tahrik edildiği ve konum bilgisinin en azından bir faz için
doğru olmayabileceği unutulmamalıdır.
Ø Hava yalıtımlı metal mahfazalı YG. hücrelerinde de kullanılan bazı tip
ayırıcılar dahil, klasik yöntemle tesis edilen (eski tesislerde) kullanılan
ayırıcılar, açıldıklarında enerji devresini minimum mesafede güvenli bir
biçimde ayırdığı kontrol edilmelidir.
Ø Ayırıcının güvenli ayırma mesafesinin tesis edilen mekanik kumanda düzeni
ile ilgili olacağı unutulmamalı, kumanda kolunun açık konuma gelmiş ve
ayırıcı bıçaklarının güvenli mesafede uzaklaşmış olduğu gözle kontrol
edilmelidir.
Ø Hava yalıtımlı metal mahfazalı YG. hücrelerinde de kullanılan bazı tip
ayırıcılar dahil, klasik yöntemle tesis edilen ve kullanılan ayırıcılar,
açıldıklarında enerji devresini minimum mesafede güvenli bir biçimde
ayırdığı kontrol edilmelidir.
Ø Ayırıcının güvenli ayırma mesafesinin tesis edilen mekanik kumanda düzeni,
ayırıcı iticilerinin sağlam ve normal çalışabilmeleri ile olanaklı olacağı
unutulmamalı; kumanda kolunun açık konuma gelmiş ve ayırıcı bıçaklarının
tamamının güvenli mesafede uzaklaşmış olduğu gözle kontrol edilmelidir.
Ø MMMH’ de (Metal mahfazalı modüler hücre) bulunan ayırıcı konumlarının
gözle izlenmesi mümkün olmadığından, sağlamlığı kontrol edilen kapasitif
led gösterge ile enerjinin üç fazda da olmadığı kontrol edilmelidir.
Ø Tesise enerji verebilecek her kaynaktan gelen irtibatı gözle görünür şekilde
ayırmak.
Ø Kesici ve ayırıcıları açık konumda kilitlemek suretiyle, tesisin yeniden
enerjilenmesi riskine yol açabilecek sonuçların ortadan kaldırılması hedefine
yönelik olarak alınacak önlemler ardışık olarak yapılmalıdır.
Ø Enerji girişi bölümündeki ayırıcı topraklı ise topraklama bıçaklarının toprak
çenelerine iyice sabitlendiğinin görülmesi.
Ø Çalışma yapılacak bölüm ve çalışma yapılacak bölüm sonunda topraklama
tertibatı kullanarak önce toprak, sonra topraklanacak nokta irtibatının sıra ile
yapılması.
Ø Enerji giriş yönünde girişin kısa devre tertibatı kullanılarak kısa devre
edilmesi.
Ø Tesis MMMH ise, YG. Branşman direği varsa ayırıcı açılarak topraklanmalı
ve MMMH giriş hücresi toprak ayırıcısı kapatılmalı.
Ø Açılan ayırıcılarının kumanda tertibatlarının kilitlenmesi.
Ø Tesise ait güç transformatörü varsa AG. panosundaki ana şalterin açık
konuma getirilmesi.
Ø AG. panosunda devrede olan şalterleri kayıt altına alınarak açılması gerekir.
Ø Metal mahfazalı modüler tipli giriş hücresine ait toprak ayırıcısı, enerjili ring
kablo girişinde üç faz + toprak kısa devresi yaratacağından kapatılamaz! Bu
durumda gerekli izole işlemi; enerji girişi olabilecek noktalardaki ayırıcıların
açılması ve çalışılacak bölümü enerjileyen hücredeki toprak ayırıcısının
kapatılması ile sağlanmalıdır.
Tesise enerji verilmesi ve devreye alınması:
· Tekrar servise alınacak olan enerjisiz tesiste en son yapılan işlem
sırasından başlanarak;
· Çalışma yapılan ve çalışma sırasında girilen tesis bölümlerinde izole
işleminde konulan tüm uyarı levhaları ve fiziki engeller kaldırılmalıdır.
· Çalışma bölgesini içine alan her yöndeki mahalli topraklama tertibatı
alınmalıdır.
· Kesicinin tekrar kontrol edilerek açık konumda olduğunun görülmesi ile;
· Çalışan tüm personel toplanıp sayım yapılmalıdır.
· Enerji verilecek bölgede herkesin duyacağı bir şekilde “ENERJİ
VERİLİYOR! uyarısı yapılmalı ve tesise enerji verilmelidir.
· Her ayırıcı kapatıldığında; hareketli kontaklarının sabit kontaklara tam
olarak oturduğundan emin olunmalıdır.
· Tesis giriş ayırıcısı kapatılarak baralara gerilim uygulanmalıdır.
· Kesici kapatılarak tesise enerji verilmelidir.
· YG. Giriş bölümündeki ölçü aletinden üç fazın normal olduğunun kontrol
edilmelidir.
· AG. Panosu şalterleri normal konuma getirilerek tesisin devreye
alınmalıdır.
· 0,4 kV.ölçü aletlerinden üç fazın da normal olduğu görülmelidir.