Bu projede çok hızlı uzun yola uygun hzılı tren şehir içine girmeye gerek kalmadan, şehir içi yolcularını toplayan yerel bir trenle senkron hızda eşitlenerek yolcu aktarımı yapabiliyor.
Hızlı Tren Nasıl Çalışır
Hızlı tren, normal trenlere göre daha hızlı yolculuk etme olanağı sağlayan bir demiryolu aracıdır. Genel olarak saatte 200 km’den yüksek hızlara çıkabilen tren türü olarak kabul edilmektedir. Türkiye’de Ankara-Eskişehir hattında bulunan ve 245 km mesafeyi 1 saat 25 dakikada kateden hızlı tren, Türkiye’nin ilk hızlı trenidir. Türkiye’nin 2. hızlı treni, Ankara-Konya hattındaki 306 km mesafeyi 1,5 saatte kat etmektedir. Fransa’daki TGV, Almanya’daki ICE ve gelişme aşamasındaki Manyetik raylı trenler bu tren türüne örnek gösterilebilir. Şu anda Almanya, Belçika, Çin, Finlandiya, Fransa, Güney Kore, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İtalya, Japonya, Norveç, Portekiz, Rusya, Tayvan, Türkiye saatte minimum 200 km hızın üzerine çıkan trenlerle bu taşımacılığı gerçekleştirmektedir.
Trenler erken 20. yüzyılda motorlu araçların icadına kadar dünyanın tek karada giden toplu ulaşım araçlarıydı ve buna bağlı olarak ciddi bir tekel durumundalardı. Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri hızlı tren seferleri için 1933 yılından beri buharlı trenleri kullanmaktaydı. Bu trenlerin ortalama hızları saatte 130 km’ydi, en fazla da saatte 160 km yapabiliyorlardı.
1957’de Tokyo’da Odakyu Electric Railway, Japonya’nın kendi hızlı treni olan 3000 SSE’yi hizmete soktu. Bu tren saatte 145 km hız yaparak dünya hız rekorunu kırdı. Bu gelişme Japon tasarımcılarına, bundan daha hızlı trenler rahatlıkla yapabilecekleri konusunda ciddi bir özgüven aşıladı. Özellikle Tokyo ve Osaka arasındaki yolcu sayısındaki yoğunluk, Japonya’nın hızlı tren geliştirme konusunda bir öncü olmasında önemli rol oynamıştır.
Dünyanın ilk yüksek kapasiteli hızlı treni (12 vagonlu) Japonya’nın geliştirdiği ve Ekim 1964’te hizmete giren Tōkaidō Shinkansen adlı hat oldu.[1] Kawasaki Heavy Industries tarafından geliştirilen 0 Serisi Shinkansen Tokyo–Nagoya–Kyoto–Osaka hattında 1963 yılında saatte 210 km hız yaparak yeni bir “yolculu” dünya rekoru kırdı. Yolcusuz olarak saatte 256 km’ye ulaşabilmişti.
Avrupa kamuoyu hızlı tren ile Ağustos 1965’te gerçekleştirilen Münih’deki Uluslalarası Ulaşım Fuarı’nda tanıştı. DB Class 103 adlı tren Münih ve Augsburg arasında saatte 200 km hız ile toplam 347 sefer yaptı. Bu hızda yapılan ilk düzenli hizmet ise Paris ve Toulouse arasında yapılan TEE “Le Capitole” hattıydı.
Hızlı tren tanımı
UIC (International Union of Railways, Uluslararası Demir Yolları Derneği) ‘hızlı tren’i yeni hatlarda saatte en az 250 km hız yapabilen, var olan hatlarda da saatte en az 200 km hız yapabilen trenler olarak belirlemiştir. Çoğu hızlı tren sisteminin ortak bir dizi özelliği vardır. Çoğu trenin üstünde yer alan hatlardan aldığı elektrik ile çalışmaktadır. Ne var ki bu her hızlı tren için geçerli değildir, zira bazı hızlı trenler dizel ile çalışmaktadır. Daha kesin olan bir tanımı rayların özelliğiyle ilgilidir. Hızlı tren hatları titreşimi azaltmak ve ray segmentleri arasındaki açılmaları engellemek için hat boyunca kaynak yapılmış raylardan oluşur. Bu sayede üzerinden trenler saatte 200 km hız ile sorunsuz geçebilmektedir. Trenlerin hızında en önemli engel eğim yarıçaplarıdır. Hatların tasarımlarına göre değişebilmekle birlikte, hızlı tren yollarında eğimler çoğunlukla 5 kilometrelik bir yarıçapta gerçekleşir. Bazı istisnalar bulunsa da hızlı tren yollarında herhangi bir geçişin bulunmaması tüm dünyada kabul gören bir standarttır.
Türkiye’de Hızlı Tren
TCDD 2003 yılında Ankara-Eskişehir illeri arasındaki hızlı tren ray hattının yapımını başlatmıştır. 23 Nisan 2007 tarihinde deneme seferlerine başlanmış, 13 Mart 2009 tarihinde de ilk yolcu seferi yapılmıştır. 245 km’lik Ankara-Eskişehir hattı yolculuk süresini 1 saat 25 dakikaya düşürmüştür. Hattın Eskişehir-İstanbul kısmının 2013’te tamamlanması öngörülmüştür. Hat 2013’te Marmaray’la bağlandığında Avrupa ve Asya arasında dünyanın ilk günlük sefer yapan hattı olacaktır. Ankara-Eskişehir hattında kullanılan TCDD HT65000 modelleri İspanyol Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) şirketi tarafından üretilmiştir ve standart olarak 6 vagondan oluşmaktadır. İki seti birleştirerek 12 vagonlu bir tren de elde edilebilmektedir.
Ankara-Konya hızlı tren hattının temeli 8 Temmuz 2006’da atılmış, ray döşenmesine Temmuz 2009’da başlanmıştır. Deneme seferlerine ise 17 Aralık 2010 tarihinde başlanmıştır. 24 Ağustos 2011 tarihinde ilk yolcu seferi yapılmıştır. Toplam 306 km’lik hattın 94 km’lik Ankara-Polatlı arasındaki kısmı, Ankara-Eskişehir projesi kapsamında yapılmıştır. 300 km/saat hıza uygun hat inşa edilmiştir.
6.4.2012 Tarihinden itibaren geçerli;
ANKARA – KONYA – ANKARA ARASINDA İŞLEYEN YÜKSEK HIZLI TRENLER VE SAATLERİ
(Hergün işlerler)
ANKARA’DAN HAREKET SAATLERİ :
91201 yht Ankara K:07.00-Konya V:08.52 (Sincan K:07.24-Polatlı duruşu yok)
91203 yht Ankara K:09.35-Konya V:11.30 (Sincan K:09.59-Polatlı K:10.19)
91205 yht Ankara K:11.30-Konya V:13.20 (Sincan – Polatlı duruşu yok.)
91207 yht Ankara K:13.00-Konya V:14.52 (Sincan K:13.24-Polatlı duruş yok.)
91209 yht Ankara K:15.15-Konya V:17.07 (Sincan K:15.39-Polatlı duruşu yok.)
91211 yht Ankara K:17.15-Konya V:19.05 (Sincan – Polatlı duruşu yok.)
91213 yht Ankara K:18.30-Konya V:20.25 (Sincan K:18.54-Polatlı K:19.14)
91215 yht Ankara K:20.45-Konya V:22.40 (Sincan K:21.09-Polatlı K:21.29)
KONYA’DAN HAREKET SAATLERİ :
91202 yht Konya K:06.45-Ankara V:08.32 (Polatlı duruşu yok- Sincan V:08.08)
91204 yht Konya K:08.30-Ankara V:10.21 (Polatlı V:09.38-Sincan V:09.59)
91206 yht Konya K:10.00-Ankara V:11.44 (Polatlı – Sincan duruşu yok.)
91208 yht Konya K:12.15-Ankara V:14.02 (Polatlı duruşu yok-Sincan V:13.38)
91210 yht Konya K:14.30-Ankara V:16.21 (Polatlı V:15.34-Sincan V:15.57)
91212 yht Konya K:16.00-Ankara V:17.45 (Polatlı -Sincan duruşu yok.)
91214 yht Konya K:18.00-Ankara V:19.46 (Polatlı duruşu yok-Sincan V:19.22)
91216 yht Konya K:20.30-Ankara V:22.21 (Polatlı V:21.34-Sincan V:21.57)
ANKARA-KONYA-KARAMAN YHT+DMU SETİ/SELÇUK EKSPRESİ(*) SAATLERİ:
Ankara’dan 07.00’da kalkan yhtye bağlantı= Konya K:09.15 Karaman V:10.24
Ankara’dan 11.30’da kalkan yhtye bağlantı= Konya K:13.40 Karaman V:14.51
Ankara’dan 15.15’de kalkan yhtye bağlantı*= Konya K:17.40 Karaman V:19.03
Ankara’dan 17.15’de kalkan yhtye bağlantı=Konya K:19.20 Karaman V:20.31
KARAMAN-KONYA-ANKARA YHT+DMU SETİ/SELÇUK EKSPRESİ(*) SAATLERİ:
Karaman K:07.10 Konya V:08.16 /Konya’dan 08.30 kalkan yhtye bağlantı
*Karaman K:07.47 Konya V:09.10 /Konya’dan 10.00 kalkan yhtye bağlantı
Karaman K:10.50 Konya V:11.55 /Konya’dan 12.15 kalkan yhtye bağlantı
Karaman K:16.30 Konya V:17.36 /Konya’dan 18.00 kalkan yhtye bağlantı